Alle media ønskjer å vere med på å skape ein levande, offentleg debatt. Dette gjer dei ved å setje dagsorden, vinkle og problematisere. Ei viktig oppgåve for skolen er å lære deg til å stille spørsmål ved bodskapen frå media og å oppmuntre deg til å gjere det. For å kunne stille dei gode spørsmåla, og deretter kanskje gjere noko med det, må du setje deg grundig inn i saka. Denne modellen kan vere til hjelp.
DAGSORDENFUNKSJON
Dagsordenfunksjon går ut på at massemedia ikkje nødvendigvis har kraft til å påverke det publikum tenkjer og meiner, men derimot kva dei tenkjer og meiner noko om. Dette skjer ved at media bestemmer kva som kjem på dagsordenen.
Artikkel er ei samlenemning. Det er vanleg å skilje mellom informerande artiklar og kommentarartiklar. Ein kommentarartikkel uttrykkjer dei haldningane skribenten har til emnet, på ein tydeleg måte. Ein leiarartikkel er den daglege kommentarartikkelen frå redaktøren. Leiarartikkelen står på ein fast plass i avisa og uttrykkjer det offisielle synet avisa har i ei bestemt sak.
Ein debatt er ein måte å utveksle argument på. Ein debatt kan vere i ein uformell setting, eller i ein formell setting med ein dirigent eller møteleiar og med reglar for korleis debatten skal gå føre seg.
Internett har gjort at vi alle kan vere ”redaktørar” i dag. Vi kan kommentere nyhende og artiklar, og vi kan skape våre eigne publikasjonskanalar ved å lage heimesider eller skrive blogg. Vi kan formidle fakta eller fleip, og vi kan kome med meiningane våre – på godt og vondt.
Når du ytrar deg på nett, kan du bli halden strafferettsleg ansvarleg. Paragraf 7 i straffelova seier at ei ytring er offentleg når ho er sett fram på ein måte som gjer at ho kan nå eit større publikum. Endringa i straffelova avgrensar ikkje ytringsfridommen, den gjeld som før. Lovlege ytringar kan ein framføre både pivat og offentleg. Men ulovlege ytringar (som til dømes truslar) er no straffbare også når dei skjer på internett.
Dette betyr at du kan bli halden strafferettsleg ansvarleg for ytringane dine i kommentarfelt til artiklar i nettaviser, for blogginnlegga dine, statusoppdateringane på Facebook, Twitter-meldingane, og for bilda dine på Instagram.
YouTube, Twitter, Facebook, Snap og Instagram blir brukte i nyhendeformidlinga hos fleire av dei etablerte media. Via Facebook kan journalistar finne informasjon og kjelder. Men media bruker også stadig oftare sosiale medium til å distribuere saker og informasjon til lesarane sine.
Twitter er eit amerikansk nettsamfunn og ei mikrobloggingsteneste som lét brukarane sende og lese oppdateringane til andre brukarar (på engelsk kalla tweets). I vårt demokrati kan vi følgje politikarane som twitrar. Du kan sjå kva statsminister Erna Solberg twitrar, og du kan til dømes sende kommentarane dine direkte til henne.